Công văn 116/TB-VPCP ngày 23/03/2024 Kết luận của Thường trực Chính phủ tại Hội nghị gặp mặt đầu xuân với các doanh nghiệp Nhà nước tiêu biểu trên toàn quốc

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THƯỜNG TRỰC CHÍNH PHỦ TẠI HỘI NGHỊ GẶP MẶT ĐẦU XUÂN VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TIÊU BIỂU TRÊN TOÀN QUỐC

Ngày 03 tháng 3 năm 2024, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị Thường trực Chính phủ gặp mặt đầu xuân với các doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu trên toàn quốc để phát động phong trào thi đua triển khai nhiệm vụ năm 2024, góp phần hoàn thành thắng lợi Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 05 tháng 01 năm 2024 của Chính phủ. Tham dự cuộc họp có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Lê Minh Khái, Trần Lưu Quang; Bộ trưởng các Bộ, cơ quan: Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Tài chính, Văn phòng Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Lãnh đạo các Bộ, cơ quan: Quốc phòng, Xây dựng, Thông tin và Truyền thông, Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp; đại diện Bộ Công an; Chủ tịch và Tổng Giám đốc các doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu. Sau khi nghe báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và ý kiến của các đại biểu dự họp, Thủ tướng Chính phủ kết luận như sau:

1. Đánh giá cao Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ý kiến phát biểu của các đại biểu, ghi nhận sự đóng góp quan trọng, tích cực của cộng đồng doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhà nước (DNNN) nói riêng vào sự phát triển của đất nước. Sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đã vươn lên mạnh mẽ sau chiến tranh, bị bao vây, cấm vận; đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước chưa bao giờ có được như ngày hôm nay.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp, trong đó có DNNN; chú trọng phát triển DNNN nhanh, bền vững, đúng hướng, góp phần thực hiện chủ trương của Đảng là kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo của nền kinh tế, DNNN đóng vai trò tiên phong, nòng cốt.

2. Các DNNN tiếp tục nắm giữ nguồn lực lớn về vốn, tài sản, công nghệ, nhân lực chất lượng cao, đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước, tạo việc làm cho người lao động, tham gia tích cực công tác an sinh xã hội, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm cân đối lớn của nền kinh tế. Năm 2023, mặc dù còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng kết quả kinh doanh và đóng góp của DNNN vào phát triển kinh tế - xã hội đáng ghi nhận: Tổng doanh thu khoảng 1,65 triệu tỷ đồng, vượt 4% so với kế hoạch, lợi nhuận trước thuế khoảng 125,8 nghìn tỷ đồng, vượt 8% kế hoạch năm, đóng góp ngân sách nhà nước ước khoảng 166 nghìn tỷ đồng, vượt 8% kế hoạch năm; đóng góp khoảng 28% thu ngân sách Nhà nước, giải quyết khoảng 0,7 triệu lao động. Một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty, DNNN đã nỗ lực áp dụng quản trị hiện đại, chú trọng trong việc phát triển, ứng dụng công nghệ mới, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, mang lại kết quả phát triển có tính đột phá trong sản xuất, kinh doanh như Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam hoặc có nhiều tiến bộ như Tổng công ty Đường sắt Việt Nam…; góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

3. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, vẫn có doanh nghiệp thua lỗ, chưa đạt chỉ tiêu kế hoạch sản xuất, kinh doanh đề ra; một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty có lợi nhuận âm, trong đó có doanh nghiệp có quy mô lớn, vai trò quan trọng; hiệu quả hoạt động và đầu tư chưa tương xứng với nguồn lực được giao; một số dự án có vốn đầu tư lớn không thành công, tiềm ẩn rủi ro, một số dự án lỗ lũy kế lớn trong nhiều năm, phương thức cơ cấu lại chưa hiệu quả; dự án đầu tư ra nước ngoài nhiều khó khăn. Năng lực cạnh tranh, trình độ khoa học công nghệ còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu là lực lượng nòng cốt của kinh tế nhà nước, đặc biệt là trong bối cảnh đang diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Công tác đổi mới quản trị kinh doanh còn chậm, chưa thực sự hướng tới các nguyên tắc, thông lệ quốc tế; chi phí sản xuất, kinh doanh còn cao. Kết quả giải ngân vốn đầu tư của khu vực DNNN năm 2023 còn chưa cao bằng mức giải ngân vốn đầu tư công bình quân của cả nước. Tỷ trọng đầu tư vào những ngành, lĩnh vực có tính dẫn dắt, tạo động lực, nhất là những ngành mới như sản xuất năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, công nghệ cao, chip bán dẫn, hydrogen chưa được ưu tiên, chưa có những dự án đầu tư phát triển với quy mô lớn để tạo động lực bứt phá, có tính lan tỏa. Một số doanh nghiệp để xảy ra sai phạm, tham nhũng, tiêu cực, phải xử lý.

4. Nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế nêu trên là do có nơi, có lúc còn bị động, lúng túng trước những biến động lớn; phản ứng chính sách chưa kịp thời; tái cấu trúc chưa phù hợp tình hình; tinh thần đổi mới sáng tạo ở một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước còn hạn chế; còn sợ sai, sợ trách nhiệm; một số cơ chế, chính sách chưa phù hợp.

5. Trên cơ sở đó, các Bộ, ngành, cơ quan, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan đại diện chủ sở hữu và các DNNN quán triệt, thực hiện tốt Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 22 tháng 02 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới quản trị, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư phát triển của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN và các chỉ đạo, kết luận khác có liên quan; trong đó chú trọng các nội dung sau:

a) Phát huy vai trò nòng cốt, dẫn dắt, mở đường của DNNN trong nền kinh tế; DNNN cần là lực lượng tiên phong, dẫn đầu trong đổi mới sáng tạo, đổi mới mô hình quản trị cơ cấu lại nguồn vốn, cơ cấu lại các chuỗi sản xuất, cung ứng… theo hướng hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế, chuyển đổi số, khoa học công nghệ, các ngành mới nổi.

b) Tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực cạnh tranh của DNNN theo hướng nâng cao chất lượng, cụ thể là nghiên cứu, hợp tác triển khai một số dự án năng lượng, công nghệ mới theo xu hướng dịch chuyển trên thế giới, tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng), đồng thời đẩy mạnh các động lực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, ứng phó biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ. Khuyến khích hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo tại doanh nghiệp, tạo động lực bứt phá, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh; đẩy mạnh thực hiện tiết kiệm chống lãng phí.

c) Tăng cường liên kết với các doanh nghiệp trong nước thuộc các thành phần kinh tế khác, tạo các chuỗi liên kết, cung ứng trong nước, giảm lệ thuộc vào nước ngoài.

d) Chú trọng xây dựng thương hiệu, đánh giá đúng và phát huy tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng DNNN để vươn lên từ nội lực. Xử lý dứt điểm các tồn tại, các dự án yếu kém trên cơ sở xem xét lợi ích tổng thể.

đ) Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả các Đề án cơ cấu lại, chiến lược phát triển, kế hoạch sản xuất, kinh doanh, đầu tư phát triển hàng năm, 5 năm đã được phê duyệt, trong đó tái cấu trúc quản trị, bộ máy, nhân sự, cán bộ để bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tái cấu trúc lực lượng lao động theo hướng nâng cao chất lượng, giảm số lượng; tái cấu trúc vốn để bảo đảm an toàn, phát triển vốn, tập trung cho đầu tư phát triển; tái cấu trúc về sản xuất, kinh doanh theo hướng bám sát thị trường, tôn trọng quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh; nâng cao năng lực cạnh tranh, sức chống chịu với các cú sốc kinh tế ở trong nước và nước ngoài; bảo đảm tăng trưởng và đóng góp cho ngân sách nhà nước, nâng cao đời sống của người lao động. Tiếp tục cơ cấu lại các đơn vị thành viên, thoái vốn tại các đơn vị yếu kém, thua lỗ, không hiệu quả; duy trì nắm giữ, tăng vốn tại doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả, ngành nghề sản xuất, kinh doanh phù hợp với ngành nghề chính.

e) Thúc đẩy vai trò của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), trong đó lưu ý sử dụng nguồn vốn cho đầu tư phát triển.

g) Làm tốt việc giải ngân vốn đầu tư, đẩy mạnh thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, khơi thông nguồn lực DNNN; khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, manh mún; đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, huy động nguồn lực của xã hội (như việc xây dựng đường dây 500 kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối phải huy động sức mạnh của các địa phương, của các doanh nghiệp, tạo cạnh tranh, chống độc quyền do dễ xảy ra tiêu cực trong xây dựng đường dây tải điện này).

6. Với hệ thống lý luận con đường phát triển đi lên chủ nghĩa xã hội đã cơ bản được hoàn thiện phù hợp với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; với truyền thống lịch sử, văn hóa, điều kiện, hoàn cảnh đất nước và tình hình thực tiễn, yêu cầu của từng giai đoạn, các DNNN tiếp tục phát huy tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc và những nỗ lực, thành quả đạt được trong những năm qua để vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện sứ mệnh tiên phong, đầu tàu, gương mẫu, là lực lượng quan trọng, nòng cốt tiếp tục thúc đẩy, dẫn dắt phát triển nền kinh tế; phát huy tinh thần vượt khó, bền bỉ vượt qua thách thức để bám đuổi, theo kịp, tiến cùng và vượt lên, xứng đáng với nỗ lực, hy sinh của những thế hệ đi trước, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Trong đó:

a) Tiếp tục phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt trong nền kinh tế; tiên phong, dẫn dắt trong đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, các ngành mới nổi; đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng và liên kết với các tập đoàn nước ngoài, tư nhân để tạo ra chuỗi giá trị, không làm ăn riêng lẻ trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

b) Tiếp tục duy trì, thúc đẩy đà phát triển trên tinh thần tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó, vì sự hùng cường, thịnh vượng của đất nước, vì hạnh phúc, ấm no của nhân dân.

c) Tự tin đi lên, thắng không kiêu, bại không nản, tạo động lực mới, khí thế mới, thành quả mới, thắng lợi mới, phát hiện và tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc; phản ứng chính sách kịp thời; phát triển chủ yếu dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực, nguồn lực phát triển.

7. Các Bộ, ngành, cơ quan, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan đại diện chủ sở hữu:

a) Tích cực, chủ động, trách nhiệm trong giúp đỡ doanh nghiệp theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; tạo điều kiện, cơ hội cho doanh nghiệp phát triển, "không để doanh nghiệp đến xin, đến kêu thì mới làm", phối hợp hiệu quả với doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, phát huy mặt mạnh, hạn chế điểm yếu, tiến cùng, theo kịp và vươn lên, tăng tốc phát triển.

b) Thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12 tháng 5 năm 2022 của Chính phủ về tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động và huy động nguồn lực của DNNN, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty trong phát triển kinh tế - xã hội; Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 06 tháng 5 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp đổi mới hoạt động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả hoạt động, phát huy nguồn lực đầu tư của 19 tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước trực thuộc.

c) Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tích cực phát huy các mô hình tốt như Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp - CTCP (Becamex IDC Corp); đóng góp vào việc xây dựng thể chế, cơ chế giám sát để bảo đảm hoạt động lành mạnh, hiệu quả của các DNNN, xây dựng đội ngũ cán bộ và tái cấu trúc các doanh nghiệp yếu kém.

8. Trong Quý III năm 2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao một cơ quan đầu mối theo dõi, tổng hợp tình hình sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển của DNNN phục vụ mục tiêu quản lý nhà nước đối với DNNN; đồng thời phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp.

9. Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chủ động, tích cực hơn nữa trong hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ được giao; trên cơ sở sơ kết mô hình Ủy ban, chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất hoàn thiện các quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban và pháp luật có liên quan.

Văn phòng Chính phủ thông báo để các cơ quan liên quan biết, phối hợp thực hiện./.