BỘ NỘI VỤ | CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM |
Số: 773/BNV-VP V/v trả lời kiến nghị của cử tri gửi sau Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV | Hà Nội, ngày 28 tháng 3 năm 2025 |
Kính gửi: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định
Bộ Nội vụ nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Bình Định gửi sau Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV do Ban Dân nguyện (nay là Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội) chuyển đến theo Công văn số 18/BDN ngày 14/01/2025, nội dung như sau:
“Theo quy định hiện hành, mức trợ cấp xã hội và lương hưu đã tăng 15% nhưng những người nghỉ hưu sớm vẫn nhận mức lương hưu thấp hơn đáng kể so với người nghỉ hưu đúng độ tuổi. Cử tri kiến nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ) xem xét điều chỉnh mức lương hưu cho những người nghỉ hưu sớm nhằm giảm thiểu sự chênh lệch, đảm bảo công bằng trong chế độ hưu trí và tạo động lực khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) lâu dài, góp phần cải thiện cuộc sống của người nghỉ hưu sớm, đồng thời duy trì và phát triển bền vững công tác an sinh xã hội trong tương lai ” (Kiến nghị số 32).
“Theo Điều 14 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện, mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện từ ngân sách nhà nước hiện nay là 30% đối với hộ nghèo, 25% đối với hộ cận nghèo và 10% cho các đối tượng khác. Tuy nhiên, theo Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/01/2021 của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025, mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2021 - 2025 tăng từ 700.000 đồng lên 1.500.000 đồng, dẫn đến mức đóng BHXH tự nguyện tăng cao: hộ nghèo 231.000 đồng/tháng, hộ cận nghèo 247.500 đồng/tháng và các đối tượng khác 297.000 đồng/tháng. Dù tỷ lệ hỗ trợ không thay đổi, mức đóng cao hơn đã gây khó khăn cho các hộ nghèo, cận nghèo trong việc duy trì tham gia BHXH tự nguyện, ảnh hưởng đến quyền lợi an sinh xã hội của họ và tính bền vững của hệ thống BHXH. Cử tri kiến nghị Chính phủ xem xét nâng mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng khác, giúp giảm gánh nặng tài chính, khuyến khích tham gia BHXH tự nguyện và đảm bảo an sinh xã hội lâu dài, đồng thời giảm bớt gánh nặng hỗ trợ người cao tuổi trong tương lai” (Kiến nghị số 53).
Bộ Nội vụ trả lời như sau:
1. Về kiến nghị điều chỉnh lương hưu cho người nghỉ hưu sớm
Chế độ hưu trí là một trong các chế độ của chính sách BHXH nhằm đảm bảo nguồn thu nhập hằng tháng cho người lao động khi về già (đến tuổi nghỉ hưu). Theo quy định của pháp luật về BHXH, người lao động để được hưởng lương hưu hằng tháng phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng BHXH nhằm đảm bảo hài hòa, cân đối giữa thời gian đóng góp và thời gian thụ hưởng chế độ BHXH của người lao động, từ đó đảm bảo cân đối và bền vững lâu dài của Quỹ BHXH. Người lao động nghỉ hưu sớm trước tuổi nghỉ hưu theo quy định sẽ hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người nghỉ hưu đúng tuổi (bị giảm trừ tỷ lệ hưởng lương hưu cho những năm nghỉ hưu sớm), bảo đảm công bằng giữa người nghỉ hưu đúng tuổi và người nghỉ hưu trước tuổi theo quy định.
Mặt khác, theo quy định của pháp luật về BHXH[1], lương hưu của người nghỉ hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và Quỹ BHXH. Tại Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 tại Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH đã nêu: “Sửa đổi các quy định để khuyến khích người lao động tham gia BHXH thời gian dài hơn, từng bước tăng tuổi nghỉ hưu bình quân, tăng tỷ lệ giảm trừ tiền lương hưu đối với người lao động muốn nhận chế độ hưu trí sớm”. Do vậy, kiến nghị của cử tri chưa phù hợp với nguyên tắc BHXH, quy định của pháp luật và quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước đối với chính sách BHXH nên chưa có căn cứ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết điều chỉnh lương hưu riêng cho những người nghỉ hưu trước tuổi.
2. Về kiến nghị nâng mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện
Ngày 29/6/2024, tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, theo đó chính sách của Nhà nước đối với BHXH tự nguyện là: “hỗ trợ người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện”[2] và “khuyến khích các địa phương tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, kết hợp huy động các nguồn lực xã hội hỗ trợ thêm tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện”. Triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Nội vụ đang chủ trì và phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện. Do đó, kiến nghị của cử tri sẽ được trao đổi, thảo luận, nghiên cứu trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định nêu trên.
Trên đây là trả lời của Bộ Nội vụ đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Bình Định, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định để trả lời cử tri./.
| BỘ TRƯỞNG |
[1] Điều 57 Luật BHXH số 58/2014/QH13.
[2] Khoản 5 Điều 6 Luật BHXH số 41/2024/QH15.